Կինոռեժիսոր Հենրիկ Մալյանը` գրող, կինոգետ Դավիթ Մուրադյանի հուշերում...
Մի զվարթ ու տխուր բան կար քո մեջ` հայոց հեքիաթների, հայոց գորգերի, հայոց ծեսերի նման: Եվ գուցե դրա համար էլ քո վերջին ֆիլմը Թումանյան եղավ` մեր կարպետները հիշեցնող ֆիլմ…
Մի զվարթ ու տխուր մանուկ էր ապրում քո մեջ` տաղանդի պահապան հրեշտակը, որովհետև, ինչպես Սարոյանն էր ասում, չկա մի ճշմարիտ գրող (նկարիչ, երգահան, ռեժիսոր), որ հոգու խորքում գոնե փոքր-ինչ երեխա չլինի: Եվ գուցե հենց դրա համար էլ ուզում էիր Սարոյան նկարել, ոգեկոչել նրա մանուկներին ու ծերունիներին, որոնց ծիծաղի ու լռության մեջ անվերջ հնչում է «հին երկրի» արձագանքը:
Ափսոս, չնկարեցիր:

«Հիշում եմ ու սիրում»,- ահա մի խորագիր, որ կարող է դրվել քո ամենից ավելի «մալյանական» ֆիլմերի պսակին, քանզի Հուշն ու Սերն են քո հերոսները: Դարբին լինեն նրանք, թե հովիվ, այգեգործ, թե ընտանիքի հայր, Հայաստա'նն է նրանց բնավորությունը, նրանց տառապանքը, նրանց խենթությունը, հավատարմությունն ու երազանքը, ժպիտն ու հառաչանքը, նրանց ուժն ու կենաց արմատը:

Խնդրում եմ ներողամիտ լինես քեզ «դու» ասելուս համար (առաջին անգամ է), բայց «դու» եմ ասում, որովհետև այդպես ենք խոսում հարազատների հետ:
Տարիներ առաջ, Մոսկվայում, ուշ երեկոյան վերադարձա հյուրանոց, մոտեցա հարկի հերթապահին, որ բանալին վերցնեմ, և իմացա, որ սենյակում նոր բնակիչ է տեղավորվել: Դռան թակոցիս պատասխանեցին ռուսերեն, ներս մտա և տեսա, որ… դու ես: Երկուսիս համար էլ անակնկալ էր, եթե ֆիլմի դրվագ լիներ, կհամարեինք «սարքված» պատահականություն, սցենարական քմահաճույք: Այդպես է, կյանքը հաճախ թույլ ֆիլմերի է նման, բայց ես չափազանց գոհ էի այդ պատեհությունից:

Մահվանիցդ մեկ-երկու օր առաջ զանգահարեցիր ու խնդրեցիր, որ մի ձեռագիր կարդամ ու տպավորություններս հայտնեմ քեզ: Քոնը չէր, ուրիշի գրած էր, և ասացիր, որ ինքդ հիմա «սիրտ ու ժամանակ չունես» կարդալու: Կարդացի, երբ արդեն հրաժեշտ էինք տվել քեզ, և ափսոս, որ էլ երբեք չենք խոսելու ո'չ ձեռագրերի, ո'չ շախմատի, ո'չ Խարբերդի, Թիֆլիսի ու Երևանի, ո'չ մեր կինոյի մասին, որը դեռ շատ ունի և շատ է զգալու քո կարիքը, որովհետև արվեստագետի տեղը միշտ բաց է մնում: Որովհետև տաղանդն ինքն է բերում իր տեղը և իր հետ էլ տանում այն:
Մեկ տարի է անցել, Մալյան, շատ երկար ու շատ կարճ տարի: Դու հեռացար մեր հույսերի ու տագնապների գարնանը, երբ մեր սիրտը լի էր ցավով, նվիրվածությամբ, Հայրենիքով: Կյանքիդ վերջին օրերին դու տեսար ժողովրդիդ հավաքական արժանապատվությունը և, համոզված եմ, երջանկացար այն գիտակցությամբ, որ Հիշող ու Սիրող ժողովրդի բարոյական կեցության հիմքերը չեն կարող ավերվել:
Ես չեմ ուզում պատմել քեզ ա'յս գարնան մասին: Լավ կլինի չիմանաս, թե ինչ վերքեր են բացվել մեր հողում ու հոգիներում: Չնայած, երբեմն ինձ թվում է, թե մեր խինդը կամ արցունքները միշտ տեսանելի են նրանց, ովքեր հարազատաբար են ապրել մեզ հետ: Մանավանդ` քեզ, մանավանդ, որ կտոր մը հող է դարձել մարմինդ և կտոր մը երկինք` հոգիդ…
Դավիթ Մուրադյան
1989թ