Արծվի Բախչինյանի «Հայերը համաշխարհային կինոյում» գրքից, 2004թ
Երբ առաջին անգամ սփյուռքահայ մամուլում կարդացինք Հնդկաստանի Դարջիլինգ քաղաքի հայագաղութի մասին, առաջին միտքը, որ ունեցանք, այն էր, թե արդյո՞ք Դարջիլինգում ծնված Վիվիեն Լին որևէ առնչություն չի ունեցել տեղի հայ համայնքի հետ։ Մեր աղոտ կասկածն ամրապնդվեց, երբ Վլադիմիր Ուտիլովի «Վիվիեն Լի» գրքում (Մոսկվա, 1980) կարդացինք, որ դերասանուհու մոր օրիորդական ազգանունը եղել է Յաքջի։ Սա անգլո-սաքսոնական ազգանուն չէ, թուրքերեն բառ է, սակայն մոր ծագման մասին ոչինչ գրված չէր։ Դերասանուհու մեկ այլ կենսագիր՝ Ալեքսանդր Ուոլքերը, նշել է, որ Վիվիեն Լիի մայրը՝ Գերթրուդ Ռոբինսոն Յաքջին, ծագումով իռլանդուհի էր, հավանաբար՝ կես հնդկուհի։
Ուտիլովը շարունակում է․ «Մի քանի արտաքին մանրամասների վրա հենվելով (կոշտ մազերը և թուխ, «դեղձան» մաշկը)՝ Գերթրուդի զարմուհիներից մեկը ենթադրել է, որ Մ․ Յաքջիի և Մերի Թերեզայի սերունդների երակներում միախառնվել է պարսիկների և զտարյուն հինդուսների արյունը։ ․․․ Հնարավոր են նաև այլ տարբերակներ։ Ինչպես հաղորդում է Հ․ Վիքերսը, Հարթլիի Հնդկաստանի բարեկամների մեծ մասն Էռնեսթի կնոջը համարել են հայուհի։ Իր որոնումներով և գտածոներով հափշտակված Հ․ Վիքերսը տեսադաշտից բաց է թողել Մայքլ Ջոն Յաքջիին՝ չնայած նրա ընտանիքի մասին գրեթե ոչինչ հայտնի չէ։ Ազգանունից դատելով՝ նա կարող էր լինել Թուրքիայից, որտեղ իրար կողք բնակվում էին և՛ հույներ, և՛ թուրքեր, և՛ հայեր․․․»։
Ահա այս «զարմանալի գեղեցիկ աղջկա»՝ մուգ շագանակագույն մազերով և երկնագույն աչքերով Գերթրուդ Ռոբինսոն Յաքջիի հետ 1911 թվականի աշնանը Բրայդլինգթոնում ամուսնացել է յորքշիրցի, ֆրանսիական ծագումով Էռնեսթ Հարթլին։ Նրանց ընտանիքում էլ 1913 թվականի նոյեմբերի 5-ին ծնվել է Վիվիեն Մերի դուստրը՝ ապագա Վիվիեն Լին, «Վաթեռլոոյի կամուրջը», «Լեդի Համիլթոն», «Քամուց քշվածները», «Հիմարների նավը» և այլ ֆիլմերի անմոռանալի դերակատարուհին․․․
Արծվի Բախչինյան
