«Ես համարում եմ, որ իմ բոլոր ֆիլմերն ունեն մեկ ընդհանուր թեմա: Եվ եթե մտածենք, թերևս, այդ միակ թեման իրականում հետևյալ հարցն է՝ ինչո՞ւ մարդիկ չեն կարող միասին ավելի երջանիկ լինել»: Ակիրա Կուրոսավա
1998թ-ին, մահվանից որոշ ժամանակ առաջ, ճապոնացի ականավոր կինոռեժիսոր Ակիրա Կուրոսավան իր դստեր՝ Կազուկոյի հետ զրույցի ժամանակ պատմել է իր սիրելի ֆիլմերի մասին: Ռեժիսորը ներկայացրել է 100 ֆիլմից բաղկացած մի ցանկ, որը կազմված էր «յուրաքանչյուր ռեժիսորից՝ մեկ ֆիլմ» սկզբունքով: Ֆիլմերը դասավորված են քրոնոլոգիական հերթականությամբ. ցանկը սկսվում է ամերիկյան կինեմատոգրաֆի հայրերից մեկի՝ Դևիդ Ուորք Գրիֆիթի «Փշրված բողբոջներ» ֆիլմով և ավարտվում Կուրոսավայի հայրենակցի՝ Տակեշի Կիտանոյի «Հրավառությամբ»: Կուրոսավայի ցանկը հրապարակվել է նրա մահից հետո՝ 1999թ-ին, ռեժիսորի «Երազը հանճար է» (A Dream is a Genius) գրքում:
ռեժ.՝ Ֆրից Լանգ, Գերմանիա, 1922թ
4. Ոսկու տենդ (The Gold Rush)
ռեժ.՝ Չառլզ Չապլին, ԱՄՆ, 1925թ
«Չապլինը նաև շատ տաղանդավոր դերասան էր։ Երևի գիտեք, որ կատակերգություններ ստեղծելն ամենից դժվարն է։ Շատ ավելի հեշտ է հանդիսատեսին լացացնելը։ Նա, անշուշտ, շնորհալի ռեժիսոր էր, լավ երաժիշտ։ Կարծում եմ՝ նա այնքան տաղանդաշատ էր, որ ինքն էլ չգիտեր՝ ինչ անել սեփական տաղանդների հետ։ Դե, Բիթ Տակեշին (Կիտանոյի բեմական կեղծանունը․- Kinoversus) փոքր-ինչ նրան է հիշեցնում»:
5. Աշերների տան անկումը (La chute de la maison Usher)
ռեժ.՝ Ժան Էպշտեյն, Ֆրանսիա, ԱՄՆ, 1928թ
6. Անդալուզյան շունը (Un chien andalou)
ռեժ.՝ Լուիս Բունյուել, Ֆրանսիա, 1929թ
7. Մարոկկո (Morocco)
ռեժ.՝ Ջոզեֆ ֆոն Շթերնբերգ, ԱՄՆ, 1930թ
8. Զվարճալի կոնգրեսը (Der Kongreß tanzt)
ռեժ.՝ Էրիկ Չարրել, Գերմանիա, 1931թ
9. Երեքգրոշանոց օպերա (Die 3 Groschen-Oper)
ռեժ.՝ Գեորգ Վիլհելմ Պաբստ, Գերմանիա, 1931թ
«Ես մեծ սիրով կէկրանավորեի «Երեքգրոշանոց օպերան»։ Իրականում շատերին է դա հաջողվել, այդպես չէ՞։ Բայց Պաբստը, միանշանակ, լավագույնն է։ Մեծ ֆիլմ է, իմ կարծիքով»:
10. Երգս սավառնում է աղոթքի պես (Leise flehen meine Lieder)
ռեժ.՝ Վիլլի Ֆորստ, Ավստրիա, Գերմանիա, 1933թ
11. Վտիտ մարդը (The Thin Man)
ռեժ.՝ Վ.Ս. Վան Դայկ, ԱՄՆ, 1934թ
12. Հարևանուհի Յաե Տյանը (Tonari no Yae-chan)
ռեժ.՝ Յասուձիրո Սիմաձու, Ճապոնիա, 1934թ
13. Տանգե Սաձենը թույլ է. կճուճը մեկ միլիոն ռյո արժե
(Tange Sazen yowa: Hyakuman ryo no tsubo)
ռեժ.՝ Սադաո Յամանակա, Ճապոնիա, 1935թ
14. Ականիսի Կակիտա (Akanishi Kakita)
ռեժ.՝ Մանսակու Իտամի, Ճապոնիա, 1936թ
15. Մեծ պատրանք (La grande illusion)
ռեժ.՝ Ժան Ռենուար, Ֆրանսիա, 1937թ
16. Սթելլա Դալաս (Stella Dallas)
ռեժ.՝ Քինգ Վիդոր, ԱՄՆ, 1937թ
17. Երկար սիրային նամակ (Lessons in Essay)
ռեժ.՝ Յուձո Յամամոտո, Ճապոնիա, 1938թ
18. Հողը (Tsuchi)
ռեժ.՝ Տոմու Ուտիդա, Ճապոնիա, 1939թ
19. Նինոչկա (Ninotchka)
ռեժ.՝ Էռնստ Լյուբիչ, ԱՄՆ, 1939թ
20. Իվան Ահեղ; Իվան Ահեղ. Ասք երկրորդ
ռեժ.՝ Սերգեյ Էյզենշտեյն, ԽՍՀՄ, 1944-45թթ
«Ծանոթներիցս մեկը, ով «Ռասյոմոնն» ուղարկել էր Վենետիկի կինոփառատոնի մրցույթին, և ում ես խորապես երախտապարտ եմ դրա համար, մի անգամ ինձ խորհուրդ տվեց դիտել «Իվան Ահեղ» ֆիլմում տոնակատարության գունավոր տեսարանը։ Նա ինձ ասաց, որ ես էլ պետք է գունավոր ֆիլմեր նկարահանեմ։ Այսպիսով, ես դիտեցի ու մնացի հիացած։ Դե, իսկ հետո, ես գույնն առաջին անգամ օգտագործեցի «Տրամվայի անիվների ձայնի ներքո» ֆիլմում, իսկ «Ռազմիկի ստվերում» արդեն ես գույնի հետ վարվեցի ինչպես հարկն է։ Կուզենայի, որ ծանոթս, ով արդեն մահացել էր, տեսներ այդ ֆիլմը։ Ուիլյամ Ուայլերը հետո ասաց․ «Նա կգա Ձեր ֆիլմի ցուցադրությանը, նա դրախտից կիջնի Կանն»։ Մինչ այդ ես սովորաբար խուսափում էի կինոփառատոներից, բայց այդ օրվանից ես սկսեցի գոնե Կաննի կինոփառատոնը բաց չթողնել»։
21. Իմ թանկագին Կլեմենտին (My Darling Clementine)
ռեժ.՝ Ջոն Ֆորդ, ԱՄՆ, 1946թ
22. Այս հրաշալի կյանքը (It's a Wonderful Life)
ռեժ.՝ Ֆրենկ Կապրա, ԱՄՆ, 1946թ
23. Խոր քուն (The Big Sleep)
ռեժ.՝ Հովարդ Հոուքս, ԱՄՆ, 1946թ
24. Հեծանիվներ գողացողները (Ladri di biciclette)
ռեժ.՝ Վիտորիո դե Սիկա, Իտալիա, 1948թ
«Տխուր պատմություն է, այդպես չէ՞։ Այս ֆիլմում ամեն ինչ, այդ թվում՝ «գույները», նորից ու նորից ստիպում են ինձ տանջվել։ Սա նեոռեալիզմի իսկական նմուշ է։ Հիասքանչ մի ֆիլմ, որն ազդարարեց մի նոր կինեմատոգրաֆիական ոճ»։
25. Երկնագույն լեռներ (Aoi sanmyaku)
ռեժ.՝ Տադասի Իմաի, Ճապոնիա, 1949թ
26. Երրորդ մարդը (The Third Man)
ռեժ.՝ Քերոլ Ռիդ, Մեծ Բրիտանիա, 1949թ
«Նա պատշաճ ձևով նկարահանեց այս չափազանց բարդ պատմությունը։ Այս ֆիլմում հիասքանչ է օպերատորական աշխատանքը, որից ես շատ բան սովորեցի։ Սա առաջին կարգի ֆիլմ է, որը մինչև օրս էլ կարող է հաճույք պատճառել։ Նրա «Խաղից դուրս մնացածը» նույնպես փայլուն գործ է։ Այս ռեժիսորը շատ հմուտ վարպետ է՝ վավերագրողի ոճով»։
27. Ուշ գարուն (Banshun)
ռեժ.՝ Յասուձիրո Օձու, Ճապոնիա, 1949թ
«Նրա տեսախցիկի առանձնահատուկ աշխատանքը փոխառվել է արտասահմանյան շատ ռեժիսորների կողմից․ ի վերջո, շատերն են դիտել և դիտում Օձուի ֆիլմերը, ճի՞շտ է։ Դա լավ է։ Իրականում շատ բան կարելի է սովորել նրա ֆիլմերից։ Ճապոնացի երիտասարդ և հեռանկարային ռեժիսորները պետք է շատ դիտեն Օձուի ֆիլմերը։ Է՛հ, ինչ լավն էին այն ժամանակները, երբ և՛ պարոն Օձուն, և՛ պարոն Նարուսեն, և՛ պարոն Միձոգուտին ֆիլմեր էին նկարահանում»։
28. Օրփեոս (Orphée)
ռեժ.՝ Ժան Կոկտո, Ֆրանսիա, 1950թ
«Ժան Կոկտոն նախևառաջ պոետ էր, այդպես չէ՞։ Ուստիև՝ նրա ֆիլմը կարծես պոեմ լինի։ Մահը, գերանդին ձեռքին, հայտնվում է մոտոցիկլ նստած։ Ֆանտաստի՛կ մոտեցում է։ Նրա յուրահատուկ էսթետիկան շատ հետաքրքիր է»։
29. Կարմենը վերադառնում է տուն (Karumen kokyo ni kaeru)
ռեժ.՝ Կեյսուկե Կինոսիտա, Ճապոնիա, 1951թ
30. «Ցանկություն» տրամվայը (A Streetcar Named Desire)
ռեժ.՝ Էլիա Կազան, ԱՄՆ, 1951թ
31. Թերեզ Ռաքեն (Thérèse Raquin)
ռեժ.՝ Մարսել Կառնե, Ֆրանսիա, Իտալիա, 1953թ
32. Կուրտիզանուհի Օհարուի կյանքը (Saikaku ichidai onna)
ռեժ.՝ Կենձի Միձոգուտի, Ճապոնիա, 1952թ
«Մենք հաճախ էինք կատակում․ «Պարոն Միձոգուտին երևի ահավոր դառը տանջանքների է ենթարկվել կանանց կողմից»։ Ես երբեք չէի կարողանա պատկերել կնոջը ԱՅԴ տեսանկյունից։ Իրականում մարմնովս դող անցավ։ Անհավանական ֆիլմ է, անհավանական պատկերներով և երկար տեսարաններով։ Ես շատ բան եմ սովորել Միձո-սանից»։
33. Ճանապարհորդություն դեպի Իտալիա (Viaggio in Italia)
ռեժ.՝ Ռոբերտո Ռոսելինի, Իտալիա, Ֆրանսիա, 1954թ
34. Գոձիլա (Gojira)
ռեժ.՝ Իսիրո Հոնդա, Ճապոնիա, 1954թ
«Պարոն Հոնդան իսկապես մեծ և բարի ընկեր էր։ Պատկերացրեք՝ ինչ կանեին մարդիկ, եթե Գոձիլայի պես մի հրեշ հայտնվեր։ Որպես կանոն՝ բոլորը կմոռանային, կհրաժարվեին իրենց պարտականություններից և պարզապես փախուստի կդիմեին, այդպես չէ՞։ Բայց այս ֆիլմի հերոսը պատրաստակամորեն և անկեղծությամբ առաջնորդում է մարդկանց։ Սա բնորոշ է պարոն Հոնդային։ Դա ինձ դուր է գալիս։ Այո, նա իմ լավագույն ընկերն էր։ Ինչպես գիտեք, ես շատ համառ և պահանջկոտ մարդ եմ։ Այնուամենայնիվ, ես երբեք նրա հետ որևէ խնդիր չեմ ունեցել ՆՐԱ՝ լավ անհատականություն լինելու շնորհիվ»։
35. Ճանապարհ (La strada)
ռեժ.՝ Ֆեդերիկո Ֆելինի, Իտալիա, 1954թ
«Ֆելինիի կինեմատոգրաֆիական արվեստը հոյակապ է։ Այն ինքնին «մաքուր արվեստ» է։ Մեր օրերում ոչ ոք այլևս չունի այդպիսի յուրահատուկ տաղանդ․․․ Նրա ֆիլմերում կարելի է զգալ, այսպես ասած, էքզիստենցիալ ուժ, որը շատ հզոր ազդեցություն է թողնում։ Դե, ես նրա հետ մի քանի անգամ հանդիպել եմ, բայց նա այնքան ամոթխած էր, որ ինձ հետ իր ֆիլմերի մասին չէր խոսում»։
36. Լողացող ամպեր (Ukigumo)
ռեժ.՝ Միկիո Նարուսե, Ճապոնիա, 1954թ
37. Ճանապարհի երգը (Pather Panchali)
ռեժ.՝ Սաթյաջիտ Ռայ, Հնդկաստան, 1955թ
38. Երկարոտն հայրիկը (Daddy Long Legs)
ռեժ.՝ Ժան Նեգուլեսկո, ԱՄՆ, 1955թ
39. Հպարտները (The Proud Ones)
ռեժ.՝ Ռոբերտ Դ. Ուեբ, ԱՄՆ, 1956թ
40. Արևը սյոգունատի վերջին օրերին (Bakumatsu taiyôden)
ռեժ.՝ Յուձո Կավասիմա, Ճապոնիա, 1957թ
41. Երիտասարդ առյուծները (The Young Lions)
ռեժ.՝ Էդվարդ Դմիտրիկ, ԱՄՆ, 1958թ
42. Զարմիկները (Les cousins)
ռեժ.՝ Կլոդ Շաբրոլ, Ֆրանսիա, 1959թ
«Սա փոքր-ինչ տարօրինակ կինոնկար է՝ նկարահանված հոռետեսական տեսանկյունից։ Նա շատ հմուտ ռեժիսոր է, նրա «Արյունակցական կապերը» Էդ ՄըքԲեյնի նովելների լավագույն էկրանավորումներից է»։
43. Չորս հարյուր հարված (Les quatre cents coups)
ռեժ.՝ Ֆրանսուա Տրյուֆո, Ֆրանսիա, 1959թ
«Տրյուֆոյի այս ֆիլմը փայլուն գործ է, համաձայն չե՞ք։ Նա երեխաներին օգնեց խաղալ շատ համոզիչ կերպով։ Այն ժամանակ ես չթաքցրի հիացմունքս, բայց թողարկվելուց հետո ֆիլմի պրեմիերան դժվարություններ ունեցավ։ Կարծում եմ, դա պայմանավորված էր Ճապոնիայում ֆիլմի վերնագրի անճոռնի թարգմանությամբ՝ «Մեծահասակները չեն հասկանում մեզ՝ երեխաներիս»։
44. Վերջին շնչում (À bout de souffle)
ռեժ.՝ Ժան-Լյուկ Գոդար, Ֆրանսիա, 1959թ
«Նա շատ բեղմնավոր կինոգործիչ է։ Նա ցուցադրում է իր տաղանդը սեփական ֆիլմերի հարատև բարձր որակի մեջ։ Երբ ես տեսա «Վերջին շնչում» ֆիլմը, այն շատ թարմ էր դիտվում, այսօր այն կարող է այդքան թարմ չթվալ, մինչդեռ շատերն են կրկնօրինակել նրա ոճը, ինչպես, օրինակ, Ամերիկյան նոր կինոյի ներկայացուցիչները։ Բայց ես կցանկանայի ընդգծել, որ նրանք իրենց սեփական փորձարկումներն էլ պետք է անեն, այլապես կինոն այլևս առաջ չի շարժվի»։
45. Բեն-Հուր (Ben-Hur)
ռեժ.՝ Ուիլյամ Ուայլեր, ԱՄՆ, 1959թ
46. Կրտսեր եղբայրը (Otôto)
ռեժ.՝ Կոն Իտիկավա, Ճապոնիա, 1960թ
47. Այդքան երկար բացակայություն (Une aussi longue absence)
ռեժ.՝ Անրի Կոլպի, Ֆրանսիա, Իտալիա, 1961թ
48. Թռիչք օդապարիկով (Le voyage en ballon)
ռեժ.՝ Ալբեր Լամորիս, Ֆրանսիա, 1961թ
49. Վառ արևի տակ (Plein soleil)
ռեժ.՝ Ռենե Կլեման, Ֆրանսիա, Իտալիա, 1960թ
«Այս ֆիլմը շատ հեշտ է ընկալվում, այն տիպիկ «կինո» է։ Ֆիլմեր դիտելը կարելի է սկսել հենց այս ֆիլմից, ճիշտ չե՞մ ասում։ Հեշտությամբ կարելի է տեսնել, թե ինչ է զգում հերոսը։ Ֆիլմի ավարտը, որը շատ խելամիտ տեմպով է ընթանում, նույնպես փայլուն է»։
50. Զազին մետրոյում (Zazie dans le métro)
ռեժ.՝ Լուի Մալ, Ֆրանսիա, Իտալիա, 1960թ
«Սա ես չափազանց նուրբ ֆիլմ եմ համարում։ Սուլոցով հնչող երաժշտության ներքո՝ պատմությունը պատկերված է հերոսուհիներից մեկի երեխայի աչքերով։ Այս ռեժիսորը, իրականում, երեխաներին շատ ճարպկորեն է օգտագործում։ Նույնն է անում նաև «Ցտեսություն, երեխաներ» ֆիլմում»։
51. Անցյալ տարի Մարիենբադում (L'année dernière à Marienbad)
ռեժ.՝ Ալեն Ռենե, Ֆրանսիա, Իտալիա, 1961թ
«Նա «Նոր ալիքի» առաջամարտիկն է։ Այս կինոնկարը Ռոբ-Գրիեի վեպի էկրանավորումն է։ Այն մեծ բանավեճերի առիթ հանդիսացավ։ Այս ֆիլմը հեշտ չի ընկալվում, այստեղ տարբեր հակադիր հասկացություններ են ներկայացվում, ինչպես, օրինակ, «ներկան ընդդեմ ապագայի», «իրականն ընդդեմ անիրականի»։ Բայց ֆիլմի արտահայտչական միջոցները մեծապես խթանեցին իմ հետաքրքրությունը»:
52. Ի՞նչ է պատահել Բեյբի Ջեյնին (What Ever Happened to Baby Jane?)
ռեժ.՝ Ռոբերտ Օլդրիչ, ԱՄՆ, 1962թ
53. Լոուրենս Արաբացին (Lawrence of Arabia)
ռեժ.՝ Դևիդ Լին, Մեծ Բրիտանիա, 1962թ
ռեժ.՝ Անրի Վերնոյ, Ֆրանսիա, Իտալիա, 1963թ
55. Թռչունները (The Birds)
ռեժ.՝ Ալֆրեդ Հիչքոկ, ԱՄՆ, 1963թ
56. Կարմիր անապատ (Il Deserto Rosso)
ռեժ.՝ Միքելանջելո Անտոնիոնի, Իտալիա, Ֆրանսիա, 1964թ
«Մի անգամ, Հնդկական ֆիլմերի փառատոնի ժամանակ, նրա հետ միասին փիղ հեծնեցինք։ Լրագրողները խառնվեցին իրար․ «Երկու լուրջ ռեժիսորներ միասին նստել են փղի վրա»։ Բայց մենք բացարձակապես լուրջ չենք։ Լրագրողները հետևում են մեզ միայն այն պահերին, երբ մենք զայրացած ենք, և համակերպվում են դրա հետ։ «Արդար չէ»,- ասացինք մենք իրար։ Իրականում ինչպե՞ս կարող ենք մենք ՄԻՇՏ զայրացած լինել։ Իսկ ինչ վերաբերում է այս ֆիլմին, ապա այստեղ ալ կարմիր սենյակը շատ տպավորիչ է օգտագործված, և դրանում հստակորեն երևում է Անտոնիոնիի տաղանդը»:
57. Ո՞վ է վախենում Վիրջինիա Վուլֆից (Who’s Afraid of Virginia Woolf?)
ռեժ.՝ Մայք Նիքոլս, ԱՄՆ, 1966թ
ռեժ.՝ Արթուր Փեն, ԱՄՆ, 1967թ
59. Կեսգիշերային տապ (In the Heat of the Night)
ռեժ.՝ Նորման Ջուիսոն, ԱՄՆ, 1967թ
ռեժ.՝ Թոնի Ռիչարդսոն, Մեծ Բրիտանիա, 1968թ
61. Կեսգիշերային քովբոյը (Midnight Cowboy)
ռեժ.՝ Ջոն Շլեզինգեր, ԱՄՆ, 1969թ
ռեժ.՝ Ռոբերտ Օլթմեն, ԱՄՆ, 1969թ
63. Ջոնին վերցրեց զենքը (Johnny Got His Gun)
ռեժ.՝ Դալթոն Թրամբո, ԱՄՆ, 1971թ
ռեժ.՝ Ուիլյամ Ֆրիդկին, ԱՄՆ, 1971թ
65. Փեթակի ոգին (El espíritu de la colmena)
ռեժ.՝ Վիկտոր Էրիսե, Իսպանիա, 1973թ
«Առաջին հայացքից սա մի պարզ առակ է, բայց իրականում՝ մի զարմանահրաշ, չափազանց ահարկու պատմություն․ երեխաների հանդեպ դաժանությունը վարպետորեն է պատկերված։ Ու երեխաներն էլ շատ լավ են խաղում։ Լուսավորությունը և օպերատորական աշխատանքը հիանալի են։ Ընտիր ֆիլմ է»։
66. Սոլյարիս
ռեժ.՝ Անդրեյ Տարկովսկի, ԽՍՀՄ, 1972թ
«Մենք շատ լավ ընկերներ էինք։ Նա կարծես իմ կրտսեր եղբայրը լիներ։ Մի անգամ Կինոյի տանը մենք հարբել էինք ու երգում էինք «Յոթ սամուրայների» երաժշտությունը։ Ջրի արտահայտչականությունը, այն ձևը, որով ջուրը պատկերված է Տարկովսկու ֆիլմերում, շատ բնորոշ է իրեն... Այս ֆիլմն ինձ ստիպում է տենչալ երկիր վերադառնալու մասին»։
67. Շնագայլի օրը (The Day of the Jackal)
ռեժ.՝ Ֆրեդ Ցինեման, Մեծ Բրիտանիա, Ֆրանսիա, 1973թ
68. Ընտանեկան դիմանկար ինտերիերում (Gruppo di famiglia in un interno)
ռեժ.՝ Լուկինո Վիսկոնտի, Իտալիա, Ֆրանսիա, 1974թ
ռեժ.՝ Ֆրենսիս Ֆորդ Կոպոլա, ԱՄՆ, 1974թ
70. Հասարակաց տուն №8 (Sandakan hachibanshokan bohkyo)
ռեժ.՝ Կեյ Կումաի, Ճապոնիա, 1974թ
71. Թռիչք կկվի բնի վրայով (One Flew Over the Cuckoo’s Nest)
ռեժ.՝ Միլոշ Ֆորման, ԱՄՆ, 1975թ
72. Կոմեդիանտները (O thiasos)
ռեժ.՝ Թեո Անգելոպուլոս, Հունաստան, 1975թ
ռեժ.՝ Սթենլի Կուբրիկ, Մեծ Բրիտանիա, ԱՄՆ, 1975թ
74. Երկրի օրորոցայինը (Daichi no komoriuta)
ռեժ.՝ Յասուձո Մասումուրա, Ճապոնիա, 1976թ
ռեժ.՝ Վուդի Ալեն, ԱՄՆ, 1977թ
76. Անավարտ պիես մեխանիկական դաշնամուրի համար
ռեժ.՝ Նիկիտա Միխալկով, ԽՍՀՄ, 1976թ
ռեժ.՝ Պաոլո և Վիտորիո Տավիանիներ, Իտալիա, 1977թ
78. Գլորիա (Gloria)
ռեժ.՝ Ջոն Կասավետիս, ԱՄՆ, 1980թ
79. Հեռավոր լեռների կանչը (Harukanaru yama no yobigoe)
ռեժ.՝ Յոձի Յամադա, Ճապոնիա, 1980թ
ռեժ.՝ Ֆրանկո Ձեֆիրելլի, Իտալիա, 1982թ
81. Ֆանի և Ալեքսանդր (Fanny och Alexander)
ռեժ.՝ Ինգմար Բերգման, Շվեդիա, 1982թ
«Սա երկար ֆիլմ է, մի ամբողջ գիշեր է տևում։ Իհարկե, տեսախցիկն ու նկարչական աշխատանքը փայլուն կերպով են փոխանցում յուրահատուկ գույները։ Բայց, նախևառաջ, շատ հետաքրքիր են այն փոքրիկ էպիզոդները, որոնք թույլ են տալիս երևակայել, թե ինչ միջավայրում է անցել Բերգմանի մանկությունը։ Սիրում եմ նաև նրա «Մորու բացատն» ու «Աղջկական աղբյուրը»։
82. Ֆիցկարալդո (Fitzcarraldo)
ռեժ.՝ Վերներ Հերցոգ, Գերմանիա, Պերու, 1982թ
ռեժ.՝ Մարտին Սկորսեզե, ԱՄՆ, 1982թ
84. Երջանիկ Սուրբ Ծնունդ, միսթր Լոուրենս
(Merry Christmas Mr. Lawrence)
ռեժ.՝ Նագիսա Օսիմա,
Մեծ Բրիտանիա, Ճապոնիա, Նոր Զելանդիա, 1982թ
Մեծ Բրիտանիա, Ճապոնիա, Նոր Զելանդիա, 1982թ
ռեժ.՝ Ռոլանդ Ժոֆե, Մեծ Բրիտանիա, 1984թ
86. Ավելի տարօրինակ, քան դրախտում (Stranger Than Paradise)
ռեժ.՝ Ջիմ Ջարմուշ, ԱՄՆ, Գերմանիա, 1984թ
87. Ամառը պապիկի մոտ (Dongdong de Jiaqi)
ռեժ.՝ Հոու Սյաո-Սյան, Թայվան, Հոնկոնգ, 1984թ
88. Փարիզ, Տեխաս (Paris, Texas) ռեժ.՝ Վիմ Վենդերս,
Գերմանիա, Ֆրանսիա, Մեծ Բրիտանիա, ԱՄՆ, 1984թ
«Երբ Ճապոնիայում տեղի ունեցավ «Օգոստոսյան ռապսոդիայի» պրեմիերան, մենք զրուցեցինք։ Նա մոռացավ, որ դա հարցազրույց էր մի ամսագրի համար, և սկսեց ինձ հարցեր տալ գործնական, տեխնիկական թեմաներով․ «Պարոն Կուրոսավա, Ձեր ֆիլմերում անձրևը շատ գեղեցիկ է ստացվում։ Ինչպե՞ս եք դա անում»։ Եվ այդպես շարունակ․․․ Անկեղծ ասած՝ ինձ համար էլ նման քննարկումներն ավելի սպասված են, ուստիև՝ մենք շարունակեցինք։ Բայց խմբագիրները շփոթության մեջ էին»։
89. Վկան (Witness)
ռեժ.՝ Փիթեր Ուիր, ԱՄՆ, 1985թ
90. Ուղևորություն դեպի Բաունթիֆուլ (The Trip to Bountiful)
ռեժ.՝ Փիթեր Մասթերսոն, ԱՄՆ, 1985թ
ռեժ.՝ Էմիր Կուստուրիցա, Հարավսլավիա, 1985թ
92. Մեռածները (The Dead)
ռեժ.՝ Ջոն Հյուսթոն, Մեծ Բրիտանիա, Իռլանդիա, ԱՄՆ, 1987թ
93. Որտե՞ղ է ընկերոջ տունը (Khane-ye doust kodjast?)
ռեժ.՝ Աբաս Քիարոսթամի, Իրան, 1987թ
ռեժ.՝ Փերսի Ադլոն, Գերմանիա, ԱՄՆ, 1987թ
ռեժ.՝ Լինդսեյ Անդերսոն, ԱՄՆ, 1987թ
96. Պարապ ընթացք (Running on Empty)
ռեժ.՝ Սիդնի Լյումետ, ԱՄՆ, 1988թ
ռեժ.՝ Հայաո Միյաձակի, Ճապոնիա, 1988թ
COMMENTS