հարցազրույց «Ռոլան Բիկով» հիմնադրամի նախագահ, «Ռոլան» մանկապատանեկան ֆիլմերի միջազգային փառատոնի տնօրեն Նունե Մանուկյանի հետ
- Իրոք, անցյալ տարի հաջողությամբ կյանքի կոչեցինք «Վիշեգրադ-Հայաստան» նախագիծը, որը կարելի է համարել միջմշակութային երկխոսության հետաքրքիր ու հեռանկարային օրինակ՝ արտերկրի կինոգործիչների հետ միասին մեր երկրների միջև կապերն ամրապնդելու նպատակով կազմակերպվող։ Առաջին հաջողված փորձը մեզ հուշեց ծրագիրն ավանդական դարձնելու գաղափարը, քանի որ կայացավ ոչ միայն բուն երկխոսությունը հայ ու եվրոպացի գործընկերների միջև, այլև այդ երկխոսությանը հաջորդած գործնական արդյունքը, այն է՝ Հայաստանը հնարավորություն ունեցավ Վիշեգրադյան չորս երկրների մանկապատանեկան կինոփառատոներում՝ Լեհաստանում, Չեխիայում, Սլովակիայում և Հունգարիայում, ներկայացնել իր ֆիլմերը մեր երկրին նվիրված հատուկ ծրագրերի շրջանակներում։ Սա, կարծում եմ, կարևոր ձեռքբերում է։ Ի սկզբանե մենք այդ նախագիծը մտահղացել էինք նոր կամուրջներ ստեղծելու և ամրապնդելու նպատակով, սակայն այս տարի որոշեցինք ավելի ընդլայնել սահմանները՝ երկխոսության և համագործակցության մաս դարձնելով ոչ միայն Երևանը, այլև Հայաստանի մարզերը։ Այդպիսով՝ նոյեմբերին, «Ռոլան» կինոփառատոնի անցկացման օրերին զուգընթաց, բավականին հագեցված ու հետաքրքիր ծրագիր իրագործվեց հանրապետության հինգ մարզերում՝ Լոռիում, Շիրակում, Կոտայքում, Արմավիրում, Գեղարքունիքում, որտեղ տարբեր բնակավայրերում՝ դպրոցներից մինչև այլ հաստատություններ, ցուցադրվեցին Վիշեգրադյան երկրների ռեժիսորների՝ վերջին 2-3 տարվա ընթացքում նկարահանած ֆիլմերը։
Նշեմ, որ այս տարի, մեր հրավերով, նախագծին մասնակցում էր նաև հարևան Վրաստանը, ինչը նպատակ էր հետապնդում առավել ընդլայնել մեր ձեռնարկի աշխարհագրությունն ու մասնակիցների կազմը։ «Վիշեգրադ-Հայաստան և Վրաստան» ձևաչափը՝ «միջմշակութային երկխոսության խորացում և ընդլայնում» նշանաբանով, իրեն արդարացրեց և, կարծում եմ, կարող է լինել շարունակական։ Մարզային այցելությունների օրերին նախագծի մասնակիցներն առիթ ունեցան, ի թիվս այլ վայրերի, հյուրընկալվել նաև Գյումրիում ու Վանաձորում։ Գյումրիում՝ Ավետիք Իսահակյանի անվան տուն-թանգարանում, Թատրոնի և կինոյի պետական ինստիտուտի տեղի մասնաճյուղում, որտեղ անցկացվեց կլոր սեղան-քննարկում կինոարտադրության արդի խնդիրներին նվիրված թեմաներով, Շիրակի մարզպետարանում, «Էմիլի Արեգակ» սրճարանում, որը մեր տարածաշրջանում իր տեսակի մեջ միակն է, որտեղ աշխատում են բազմակի հաշմանդամություն ունեցող երեխաներ և երիտասարդներ, «Թռչունյան տուն» մանկատանը, որի հետ համագործակցում ենք արդեն տարիներ ի վեր։ Այս մանկատանը, ինչպես գիտեք, ժամանակին ապաստան են գտել ցեղասպանությունից փրկված երեխաները, և այժմ՝ հարյուր տարի անց, այն շարունակում է ծառայել օթևանի ու ջերմության կարիք ունեցող մանուկներին։ Ինչևէ, Վանաձորում նույնպես այցերի օրակարգը հագեցված էր՝ Թատրոնի և կինոյի պետական ինստիտուտի տեղի մասնաճյուղ, Հովհաննես Աբելյանի անվան պետական դրամատիկական թատրոն, Իգիթյանի անվան գեղագիտության ազգային կենտրոնի մասնաճյուղ, որտեղ, ի դեպ, սաներն իրենց հրաշալի ձեռագործ աշխատանքներով ապշեցրել էին հյուրերին։ Ինչ վերաբերում է երևանյան այցերին, ապա դրանք ոչ պակաս հագեցված էին՝ Երևանի թատրոնի և կինոյի պետական ինստիտուտում, Հայ-ռուսական համալսարանում, «Թումո» ստեղծարար տեխնոլոգիաների կենտրոնում, «Այբ» դպրոցում, «Սահակյանց անիմացիոն ստուդիայում», այլ կրթօջախներում, որտեղ Վիշեգրադյան կինոգործիչները հանդիպումներ, քննարկումներ ու վարպետության դասեր անցկացրեցին աշակերտների և ուսանողների հետ։
- Մենք երբեք չենք տարանջատել այդ նպատակները։ «Ռոլան» միջազգային կինոփառատոնն առհասարակ ունի յուրահատուկ ձևաչափ և, այդպիսով, իր տեսակի մեջ միակն է մեր տարածաշրջանում։ Սոցիալական ուղղվածությունն ի սկզբանե հանդիսացել է մեր գործունեության անբաժանելի և առաջնահերթ մասը, մենք կինոփառատոնի ծրագրերում մշտապես ներգրավել ենք սոցիալապես անապահով ընտանիքների երեխաներին, մանկատան երեխաներին։ Եվ ամենակարևոր սկզբունքը, որով առաջնորդվում ենք, այն է, որ ոչ թե երեխաներն են գալիս մեզ մոտ՝ կինոդիտումների, այլ մենք ենք գնում նրանց մոտ՝ տանելով և տեղում իրենց համար ցուցադրելով ֆիլմերը։ Նրանք դեռևս մինչև փառատոնի մեկնարկը նախապես դիտում են ֆիլմերը, իսկ փառատոնի օրերին արդեն հնարավորություն են ունենում անձամբ ծանոթանալու այդ ֆիլմերը նկարահանած ռեժիսորների հետ, հարցեր ուղղելու նրանց, քննարկելու, կարծիք հայտնելու։ Սա ինքնին արդյունավետ ձևաչափ է, որը ոչ միայն նպաստում է նոր սերնդի տեղեկացվածությանն ու կինոճաշակի ձևավորմանը, այլև հավասար հնարավորություններ է ապահովում բոլոր երեխաների, առհասարակ հանդիսատեսի համար։ Միաժամանակ նպաստում է նաև ճանաչողական մակարդակի բարձրացմանը և համագործակցության եզրեր գտնելուն ու կապեր հաստատելուն։
- Նշեցիք, որ անցյալ տարվա «Վիշեգրադ-Հայաստան» նախագծի ձեռքբերումներից մեկը հայկական ֆիլմերի ցուցադրություններն էին արևելաեվրոպական միջազգային կինոփառատոներում։ Ո՞ր ռեժիսորների ֆիլմերն են ցուցադրվել այդ փառատոների «Հայկական ծրագրերում»։
- Անցյալ տարի մենք, մասնավորապես, հյուրընկալել էինք լեհական Ale Kino! փառատոնի և հունգարական BuSho փառատոնի ներկայացուցիչներին, ինչի արդյունքում այդ կինոփառատոների հատուկ ծրագրերի շրջանակներում ցուցադրվեցին Երևանի թատրոնի և կինոյի պետական ինստիտուտի ուսանողների դեբյուտային ֆիլմերը։
- Այսպիսով, ակնկալվում է, որ «Վիշեգրադ-Հայաստանը» կդառնա ամենամյա ծրագիր։ Ի՞նչ նոր գաղափարներ ունեք՝ այս նախագծին առնչվող։
- Կարծում եմ՝ կարելի է մտածել արդեն հաջորդ տարվանից Վիշեգրադյան երկրների համար «Ռոլան» կինոփառատոնում առանձին անվանակարգ սահմանելու մասին։ Ցանկացած նախագիծ իր կենսունակությունը պահպանում է լոկ մշտապես թարմացվելու և լրացվելու դեպքում, ինչն էլ նախատեսում ենք անել։ Ի դեպ, այս տարվա «Վիշեգրադ-Հայաստանի» մասին նկարահանվել է վավերագրական ֆիլմ, որտեղ ներառվել են բազմաթիվ հետաքրքիր դրվագներ մեր հյուրերի այցերից ու հանդիպումներից։ Կարծում եմ՝ հնարավորություն կունենանք ֆիլմը ներկայացնելու տարբեր փառատոներում և դրա միջոցով ևս համագործակցության նոր եզրեր գտնելու։ Սա կդառնա «Վիշեգրադ-Հայաստան» համագործակցությունն առավել ընդլայնելու հիանալի տարբերակ։
- Այս տարվա «Ռոլան» կինոփառատոնում ի՞նչ նորամուծություններ եղան։
- Կցանկանայի առանձնահատուկ կարևորել այս տարվա կինոփառատոնում Հայաստանում Ֆրանսիայի դեսպանատան հետ իրականացված մի ուշագրավ նախագիծ։ Հիշեցնեմ, որ այս տարվա կինոփառատոնը նվիրված էր Երևանում անցկացված Ֆրանկոֆոնիայի համաժողովին, և մենք դեռևս անցյալ տարի որոշել էինք այդ առիթով կյանքի կոչել մի առանձին ծրագիր, որը կդառնար ավանդական, այն է՝ հիմնել առանձին անվանակարգ ֆրանկոֆոն երկրների ֆիլմերի համար։ Փառատոներն իրենց անվանակարգերով միմյանց հիմնականում նման են, սակայն «Ռոլանը», իր ավանդական ծրագիրն ունենալով հանդերձ, տարեցտարի համալրվում է փառատոնի շրջանակներում իրականացվող տարատեսակ նոր ծրագրերով, ինչի շնորհիվ մեր՝ տվյալ տարվա փառատոներից ոչ մեկը մյուսին նման չի լինում։ Դրա վկայությունն են նույն Վիշեգրադյան ծրագիրը, Ֆրանկոֆոն երկրների ֆիլմերի ծրագիրը։ Այս երկրորդ ծրագրի շրջանակներում մենք հյուրեր ունեինք Ֆրանսիայից և Կանադայից։ Նրանք ևս անցկացրեցին վարպետության դասեր, հանդիպումներ ունեցան դպրոցներում, բուհերում և այլն։ Նպատակն այն էր, որ Ֆրանկոֆոնիան՝ որպես գաղափար, այս ծրագրի միջոցով հասցվի նոր սերնդին և ավելի տարածվի։ «Ռոլանի» հատուկ ծրագրերից յուրաքանչյուրն էլ կարելի է դիտարկել որպես հարթակ՝ հայ-կանադական, հայ-ֆրանսիական, հայ-վիշեգրադյան, հայ-ռուսական և այլ երկխոսությունների համար։ Այս տարի համագործակցել ենք նաև Գյոթե ինստիտուտի հետ, հյուրեր ենք ունեցել Գերմանիայից։ 2019-ը «Ռոլան» կինոփառատոնի համար հոբելյանական է՝ 15-րդը, և, իհարկե, մենք այդ կապակցությամբ արդեն իսկ ունենք հետաքրքիր մտահղացումներ, որոնք անպայման կյանքի ենք կոչելու։
հարցազրույցը՝ Անուշ Բաբայանի
COMMENTS